Americka penzija

 

AMERIČKA PENZIJA - SOCIJALNA DAVANJA

 

Kratke crtice o uslovima za sticanje pune i prevremene penzije u Americi, kao i uslovima za ostvarivanje ostalih socijalnih davanja: “Disability Insurance Benefits”, “Spousal Benefits” “ Welfare”:

Penzija: Dovoljno je da je neko radio u Americi minimum 10 godina i po tom osnovu stekao 4 poena po godini radnog staža, odnosno minimum 40 poena(10 godina staža) za penziju. Naravno, uz taj uslov, vrlo vazna činjenica je i da osoba nije deportovana iz Amerike po nekom od pravnih osnova detaljno specificiranih INA/US Immigration and Naturalization Act/.

Za “Disability Benefits” se postupak moze pokrenuti samo unutar Amerike, jer se tamo mora najpre izvrsiti procena radnih sposobnosti od nadležnih službi.

Za “Welfere”, odnosno pomoć za nezaposlene i lica slabog materjalnog stanja takodje se moze aplicirati samo iz Amerike.

Za “Spousal Benefits” se moze aplicirati ako je brak razveden u proteklih 10 godina, i tada bi se mogla ostvariti odredjena nadoknada po tom osnovu.

Srbija i Amerika nemaju zaključene sporazume o socijalnim davanjima, niti o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, te se u ovim oblastima primenjuju posebno američki a posebno srpski propisi.

 

Pitanje:

1.Živeo sam i radio u New Yorku 10 godina a i moja porodica je bila sve vreme sa mnom. Bio sam zaposlen u predstavništvu srpske kompanije u New Yorku. Stekao sam americko državljanstvo naturalizacijom a i svi članovi moje porodice. Sada živimo u Beogradu ja i moja supruga a deca su u Americi. Moje pitanje je: Da li imam prava na američku penziju ? Starosti sam 62 godine I trenutno sam vlasnik jedne firme u Srbiji.

 

Odgovor:

Posto ste legalno boravili u Americi 10 godina i radili sve vreme, uredno prijavljivali “Income Tax”, imali bi ste pravo na američku penziju. To pravo stiče svako ko je radio u Americi minimum 10 godina, odnosno ko je ostvario 40 poena ukupno/ 4 poena po godini staža/, potrebnih za sticanje prava na penziju. Medjutim, s obzirom da trenutno imate 62 godine a da se pravo na punu penziju za vaše godište/1954/ stiče sa 66 godina, vi bi ste mogli da primate penziju i sa 62 godine ali bi ista bila znatno umanjena. Takodje, nakon povezivanja sa “FDU Athens”- nadležne američke ispostave za Srbiju, sa testovima: “retirement earnings test and foreign work test”, zaključio sam da ne bi trebalo da se prijavljujete za penziju sada, sa 62 godine, iako ispunjavate uslov u pogledu godina života za “early retirement”, jer bi penzija bila jako mala. S obzirom na zakonska odbijanja a takodje, s obzirom da Srbija i Amerika nemaju potpisan Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja, vasa penzija bi bila oporezovana u Americi sa 30% Witholding tax. Pored toga, vi ste u Srbiji registrovali privredno društvo u kome ste i vlasnik 100% a i zaposlen kao direktor sa punim radnim vremenom, te zbog toga ne bi ispunili uslov za prijavu za američku penziju a taj uslov je: da, ako osoba i dalje radi posle 62 godine zivota, ali sa kracim radnim vremenom do 45 sati mesečno, moze primate umenjenu americku penziju i pre 66 godine života.

Pravo na punu penziju ćete steci sa 66 godina života.

 

Pitanje:

2.Rodjen sam 05.11.1958 godine. Do 1988 godine živeo sam u Srbiji a onda otišao u turističku posetu prijatelju u Kanadi. Boravio sam neko vreme u Torontu a onda se uputio autobusom iz Toronta za zapadnu obalu, gde me je čekao prijatelj, koji me je ilegalno prebacio za Ameriku. U Americi sam ostao više og 11 godina ilegalno. Plaćao sam uredno poreze u period od 1993-2003. Radio sve vreme i prijavljivao Income Tax. U jednom period tokom 90-tih je pokrenuo sam postupak za dobijanje Refugee statusa. Taj postupak je okončan tako da mi Refugee status nije odobren. Nakon toga nije uložen poslednji pravni lek: “Application for Humanitarian and Compassionate grounds”. Stavljen sam u -*Detention Centre u Americi a odatle deportovan za Srbiju. U Srbiji ne radim. Povremeno sam angažovan na nekim fizičkim poslovima.

Interesuje me da li imam prava na američku penziju ?

 

Odgovor:

Uslovi za sticanje pune i prevremene penzije u Americi su sledeći:

Dovoljno je da je neko radio u Americi minimum 10 godina i po tom osnovu stekao 4 poena po godini radnog staža, odnosno minimum 40 poena(10 godina staža) za penziju. Naravno, uz taj uslov, vrlo važna činjenica je i da osoba nije deportovana iz Amerike po nekom od pravnih osnova detaljno specificiranih INA/US Immigration and Naturalization Act/.

Vi nemate kod sebe “Deportation Order” iz koga bi se videlo po kom paragrafu INA ste deportovani. Ukoliko su to paragrafi 274, 281, kao i par ostalih paragrafa, ne bi imali prava na američku penziju.

S obzirom da ne znamo po kom paragrafu ste proterani iz Amerike, preporucujem vam da preko svog advokata iz Amerike dobijete tu informaciju.

Druga mogucnost da se to sazna, je da se direktno kontaktira USA Social Security Administration- Federal Benefits Unit u Atini.

 

Pitanje:

3.Otišao sam u Ameriku 1994 godine, tako sto sam bio sponzorovan od tadasnje supruge, poreklom iz Rumunije ali sa američkim drzavljanstvom. Živeli smo u New Yorku . Razveli se 1998 godine. Ostao sam u Americi do 2002 godine. U tom periodu radio na različitim poslovima, ukupno 4 godine. A 1998 godine sam imao saobraćajnu nezgodu, gde nisam bio kriv a osiguranje mi je isplatilo 15.000 $, preko advokata koji me je zastupao. Prilikom udesa sam pretrpeo povrede u ledjima ali nisam tražio invalidninu “Dissability”.

Od povratka iz Amerike, živim u Srbiji u selu blizu Vršca. Dok mi je otac bio živ, starao sam se o njemu, pri tom radeći na porodičnom gazdinstvu. Nakon smrti oca i dalje obradjujem porodično gazdinstvo ali nisam u random odnosu i nemam stalni prihod. Ponovo sam se oženio. Sadasnja supruga takodje nema stalni posao ali povremeno odlazi u Austriju gde radi kao negovateljica. Nemamo dece.

Da li imam parvo na američku penziju ili Disability ili na neka druga socijalna davanja iz Amerike?

 

Odgovor:

Kratko obrazloženje uslova za sticanje pune i prevremene penzije u Americi, kao i uslove za ostvarivanje ostalih socijalnih davanja: “Disability Insurance Benefits”, “Spousal Benefits” “ Welfare”:

Dovoljno je da je neko radio u Americi minimum 10 godina i po tom osnovu stekao 4 poena po godini radnog staža, odnosno minimum 40 poena(10 godina staža) za penziju. Naravno, uz taj uslov, vrlo važna činjenica je i da osoba nije deportovana iz Amerike po nekom od pravnih osnova detaljno specificiranih INA/US Immigration and Naturalization Act/.

S obzirom da ste vi radili samo 4 godine u Americi, ne bi imali parvo na penziju. Za “Disability Benefits” u ovom trenutku ne možete da aplicirate jer nije  pokrenut postupak za procenu radnih sposobnosti. Tu vrstu postupka bi mogli pokrenuti samo unutar Amerike. Za “Welfere”, odnosno pomoć za nezaposlene i lica slabog materjalnog stanja takodje možete da aplicirate ali samo iz Amerike. Za “Spousal Benefits” ne bi mogli da aplicirate jer je brak sa ženom iz Amerike razveden pre 23 godine. Da je brak razveden u proteklih 10 godina, mogli bi da ostvarite odredjenu nadoknadu po tom osnovu.