Razvod braka RS Amerika
RAZVOD BRAKA
GDE RAZVESTI BRAK – U SRBIJI ILI U AMERICI?
Srbija - Nevada
Razvod braka – SAD – Las Vegas
Činjenično stanje:
1.Dragana Tanasić rođena je 08.12.1981 godine u Novom Sadu, Republika Srbija.
2.Dragana Tanasić poseduje državljanstvo Republike Srbije, sa prebivalištem u Novom Sadu.
3.Dana 01.07.2015 godine, Dragana Tanasić i Nicolas Smith sklopili su brak u Las Vegasu, država Nevada, SAD.
4.U braku, supružnici nemaju dece niti zajedničke imovine.
5.Dragana Tanasić želi da se razvede od supruga, koji je u Americi, i želi da zna da li je moguće razvesti brak u Srbiji ili u Americi.
Zahtevi klijenta:
1.Izrada pravnog mišljenja povodom pitanja u kojoj državi razvesti brak, u Republici Srbiji ili državi Nevada?
2.Izrada pravnog mišljenja povodom pitanja da li i pod kojim uslovima Dragana Tanasić ima pravo na izdržavanje?
3.Izrada pravnog mišljenja povodom pitanja priznanja i izvršenja strane sudske odluke u Srbiji (odnosno državi Nevada).
Pravni propisi koji se primenjuju:
1.Porodični Zakon Republike Srbije
2.Zakon o parničnom postupku
3.Zakon o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja
4.Nevada Divorce Act
Nadležno pravo:
U konkretnom slučaju, osnovno pitanje koje se postavlja i koje treba prvo i rešiti, jeste odrediti, shodno važećim propisima, sud koje države (Republike Srbije ili Nevade) je nadležan da razvede brak.
Shodno tome, izlažem Vam pravne odredbe domaćeg prava o nadležnosti domaćeg suda, a koje propisuju Zakon o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja i Zakon o parničnom postupku:
1.Prvo, na osnovu člana 35. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, eksplicitno je određeno da je “Za razvod braka merodavno pravo države čiji su državljani oba bračna druga u vreme podnošenja tužbe. Ako su bračni drugovi državljani različitih država u vreme podnošenja tužbe, za razvod braka merodavna su kumulativno prava obe države čiji su oni državljani. Ako se brak ne bi mogao razvesti po pravu određenom u stavu 2. ovog člana, za razvod braka merodavno je pravo Republike Srbije ako je jedan od bračnih drugova imao u vreme podnošenja tužbe prebivalište u Republici Srbiji. Ako je jedan od bračnih drugova srpski državljanin koji nema prebivalište u Republici Srbiji, a brak se ne bi mogao razvesti po pravu određenom u stavu 2. ovog člana, za razvod braka merodavno je pravo Republike Srbije.”
2.Drugo, na osnovu člana 61. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, eksplicitno je određeno da “Nadležnost suda Republike Srbije postoji u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništaja braka ili razvoda braka (bračni sporovi) i kad tuženi nema prebivalište u Republici Srbije: 1) ako su oba bračna druga srpski državljani, bez obzira na to gde imaju prebivalište, ili 2) ako je tužilac srpski drzavljanin i ima prebivalište u Republici Srbiji ili 3) ako su bračni drugovi imali svoje poslednje prebivalište u Republici Srbiji, a tužilac u vreme podnošenja tužbe ima prebivalište ili boravište u Republici Srbiji. Ako je tuženi bračni drug srpski državljanin i ima prebivalište u Republici Srbiji, nadležnost suda Republike Srbije je isključiva.”
3.Treće, na osnovu člana 26. Zakona o parničnom postupku, eksplicitno je određeno da je “Domaći sud nadležan za suđenje, ako je njegova nadležnost za spor sa međunarodnim elementom izričito predviđena zakonom ili međunarodnim ugovorom. Ako u zakonu ili međunarodnom ugovoru nema izričite odredbe o nadležnosti domaćeg suda za određenu vrstu sporova, domaći sud je nadležan za suđenje u toj vrsti sporova i ako njegova nadležnost proizlazi iz odredaba zakona o mesnoj nadležnosti domaćeg suda.”
4.Četvrto, na osnovu člana 48. Zakona o parničnom postupku određeno je da “za suđenje u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništenja braka ili razvoda braka (bračni sporovi), pored suda opšte mesne nadležnosti, nadležan je i sud na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište. Ako je za bračne sporove domaći sud nadležan zato što su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište u Republici Srbiji, odnosno zato što tužilac ima prebivalište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem su području supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište, odnosno sud na čijem području tužilac ima prebivalište.”
Zaključak: Na osnovu svega gore izloženog, vrlo je jasno da Vi kao državljanka Republike Srbije, kao i lice koje pored državljanstva ima i prebivalište u Republici Srbiji, imate apsolutno pravo da pred domaćim sudom pokrenete postupak za razvod braka, bilo da je taj zahtev usmeren prema domaćem državljaninu ili stranom, bilo da je brak sklopljen u Republici Srbiji ili u nekoj drugoj državi. Dakle, naš sud je nadležan za postupak po Vašoj tužbi za razvod braka sklopljenog u drugoj državi, sa stranim državljaninom, zbog činjenice, pre svega, državljanstva Republike Srbije, ali i zbog činjenice da je Vaše prebivalište u Republici Srbiji.
Postupak za razvod braka:
Na ovom mestu Vam izlažem opis toka brakorazvodne parnice koja bi bila vođena pred domaćim sudom, a koja je određena Porodičnim zakonom Republike Srbije i Zakonom o parničnom postupku:
1.Postupak za razvod braka pokreće se tužbom za razvod braka (članovi 30, 41. i 210. Porodičnog zakona). Punomoćje za zastupanje u brakorazvodnoj parnici mora biti overeno i izdato samo radi zastupanja u konkretnom bračnom sporu (član 221. Porodičnog zakona). Po prijemu tužbe, sud dostavlja tužbu tuženom.
2.S obzirom da se na brakorazvodni postupak primenjuju odredbe Zakona o parničnom postupku, bitno je naglasiti pravila koja važe za dostavljanje pismena (od člana 128. do člana 149. Zakona o parničnom postupku). Prema ovom zakonu, dostavljanje se vrši na onu adresu stranke koja je označena u tužbi, a ako se dostavljanje vrši u inostranstvu, onda se to može učiniti i diplomatskim putem, s tim da sud može da stranku koja ima prebivalište u inostranstvu, a nema punomoćnika u RS da pozove da u roku od 30 dana imenuje punomoćnika za primanje pismena u RS ili će sud u protivnom na trošak stranke imenovati istog (članovi 131, 133. i 146. Zakona o parničnom postupku). Šta se dešava u slučaju da se pismena ne mogu dostaviti protivnoj stranci, zbog npr. promene adrese, odbijanja da se prime pismena ili u slučaju neuspelih pokušaja dostave pismena? Trenutak u kome se smatra da je dostavljanje izvršeno, u ovim slučajevima je trenutak isticanja pismena na oglasnoj tabli suda, posle proteka određenih rokova, što je najčešće nakon 30 dana od pokušanog a neuspelog dostavljanja (od člana 142. do člana 145. Zakona o parničnom postupku).
3.Prijemom tužbe za razvod braka, sud je po zakonu dužan da pazi na stvarnu i mesnu nadležnost, a ona se u bračnim sporovima određuje prema pravilima koja važe za mesnu nadležnost u parničnom postupku, što će značiti da se ona određuje prema prebivalištu ili boravištu tuženog (članovi 15, 19. i 39. Zakona o parničnom postupku), s tim da je u bračnim sporovima pored sudova opšte mesne nadležnosti (prebivalište, boravište), mesno nadležan i sud na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište (član 48. Zakona o parničnom postupku).
4.Sud kada primi tužbu za razvod braka i dostavi tužbu protivnoj stranci, prvi naredni korak je prema zakonu postupak posredovanja (od člana 229. do člana 246. Porodičnog zakona), s tim da zakon takođe navodi u kojim slučajevima sud ne sprovodi posredovanje. Naime, za konkretan slučaj, od značaja je slučaj kada jedan od supružnika ne prihvata posredovanje ili slučaj kada jedan ili oba supružnika imaju prebivalište u inostranstvu (član 230. Porodičnog zakona). Dakle, to praktično znači da tužilac već u tužbi može da navede da ne želi, odnosno da ne pristaje da sud sprovodi posredovanje.
5.Kada tuženi primi tužbu za razvod braka, tada počinje da teče rok od 30 dana za dostavljanje odgovora na tužbu (članovi 296. i 297. Zakona o parničnom postupku). Međutim, ono što je jako važno istaći jeste da u bračnim sporovima ne proističu iste pravne posledice nedostavljanja odgovora na tužbu sudu u pomenutom roku, jer u bračnim sporovima sud ne može doneti presudu zbog propuštanja, odricanja ili priznanja (član 224. Porodičnog zakona), kao što je to slučaj u opštem parničnom postupku, kada sud u roku od 15 dana od dana prijema tužbe dostavlja tužbu tuženom na odgovor, a tuženi je dužan da svoj odgovor dostavi sudu u roku od 30 dana, jer ukoliko to i ne učini, sud može, pod uslovom da su ispunjene sve procesne pretpostavke, doneti presudu zbog propuštanja.
6.Koje su mogućnosti tuženog nakon prijema tužbe za razvod braka, a posebno (u odnosu na konkretan slučaj) u slučaju da tuženi nije državljanin RS ili na teritoriji RS nema prebivalište? Tuženi može da odgovori na tužbu i tom prilikom može uložiti prigovor stvarne ili mesne nenadležnosti suda, odnosno tu mogućnost može iskoristiti najkasnije na pripremnom ročištu, ili ako se ono ne održava, onda na prvom ročištu za glavnu raspravu (član 19. Zakona o parničnom postupku). Tom prilikom tuženi može tražiti da se sud RS oglasi nenadležnim za razvod braka, a sve u cilju razvoda braka u inostranstvu. Nakon prvog ročišta za glavnu raspravu, tu mogućnost tuženi više neće imati.
7.Ukoliko do ulaganja ovog prigovora ne dođe do trenutka kada sud ne uputi poziv za održavanje glavne rasprave ili eventualno pripremnog ročišta, onda sud zakazuje ročište i o vremenu održavanja ročišta pozivom obaveštava stranke.
8.Kako bi teklo prvo ročište za glavnu raspravu u odnosu na konkretan predmet?
a)Prvo bi tužilac ponovio tužbene navode i izjavio da ostaje pri tužbi.
b)Međutim, po Vašem zahtevu, mi možemo da uložimo i zahtev/tužbu za izdržavanje, što bih se svakako primenilo već na prvom ročištu za glavnu raspravu.
c)Kako teče postupak po tužbi za izdržavanje i koji su uslovi za izdržavanje supružnika (od člana 151. do člana 167. Porodičnog zakona, kao i od člana 277. do člana 282. Porodičnog zakona)? Porodični zakon daje pravo onom supružniku koje je nesposobno za rad ili je nezaposleno, a nema dovoljno sredstava za život, da tužbom pokrene postupak za izdržavanje, ali pod važnim uslovom, a to je da izdržavanje ne predstavlja očiglednu nepravdu za dužnika izdržavanja (član 151. Porodičnog zakona).
Koliko traje izdržavanje supružnika nakon prestanka braka?
Najduže traje 5 godina, uz mogućnost da se produži nakon isteka ovog roka, ako postoje naročite okolnosti koje sprečavaju poverioca izdržavanja da radi (član 163. Porodičnog zakona).
Na osnovu kojih kriterijuma se određuje izdržavanje (član 160. Porodičnog zakona)?
Izdržavanje se uvek određuje prema stvarnim potrebama poverioca izdržavanja, s jedne strane (a posebno imajući u vidu godine, zdravlje, obrazovanje, imovinu i prihode poverioca) i mogućnostima dužnika izdržavanja, s druge strane (a posebno imajući u vidu mogućnost za zaposlenje i sticanje zarade, imovinu i lične potrebe dužnika).
Nadalje je takođe veoma važno utvrditi koji su bitni elementi tužbe za izdržavanje?
Bitni elementi tužbe svakako su razlozi zbog kojih se traži izdržavanje, npr. navodi da je tužilac nezaposlen, nema nikakve imovine, egzistencija tužioca je ozbiljno ugrožena, navodi da je tuženi eventualno do pre nekog vremena izvršavao svoju obavezu izdržavanja supružnika tokom trajanja braka, a da je potom bez ikakvog razloga to prestao da čini, navodi o zaradi budućeg dužnika izdržavanja naspram nezaposlenosti i nemogućnosti zaposlenja budućeg poverioca izdržavanja, takođe su bitni i navodi o eventualnom lošem zdravlju poverioca izdržavanja, gde su uključeni troškovi i potreba lečenja, navodi o eventualnoj nesposobnosti za rad, itd.
Kada prestaje izdržavanje (član 167. Porodičnog zakona)?
Ono što je u odnosu na konkretan slučaj značajno jeste zakonska mogućnost da izdržavanje prestane onda kada poverilac sklopi novi brak ili vanbračnu zajednicu!
9.Dakle, na prvom ročištu za glavnu raspravu tužilac ponavlja tužbene navode, izjavljuje da pri svim tužbenim navodima ostaje i ulaže tužbu/zahtev za izdržavanje. Stoga je potrebno ukazati kakva je dalja aktivnost suda kada se na ročištu za razvod braka uloži zahtev za izdržavanje, odnosno kakva su pravila postupka za izdržavanje? Prvo važno pravilo je da je postupak za izdržavanje hitan, odnosno da je sud u obavezi da prvo ročište u sporu za izdržavanje zakaže i tako da se ono održi najkasnije u roku od 8 dana od dana kada je tužba primljena u sud (član 280. Porodičnog zakona). Drugo važno pravilo jeste da se tužba za izdržavanje može podneti samo pod uslovom da su kriterijumi od kojih zavisi pravo na izdržavanje postojali u vreme prestanka braka (to bi praktično značio momenat kada je došlo do prekida bračne zajednice) i da oni još uvek postoje (ćlan 279. Porodičnog zakona).
10.Sledeća faza na prvom ročištu za glavnu raspravu, nakon izlaganja tužioca o tužbenim navodima, jeste izlaganje tuženog. Nakon izlaganja, sud može da izvede sve potrebne dokaze i da saslušava stranke.
11.Nakon prvog ročišta za glavnu raspravu, postupak može trajati onoliko dugo koliko okolnosti slučaja to budu zahtevale, a posebno ukoliko se na ročištima tuženi ne bude pojavljivao ili ne postavi zastupnika, jer je jako bitno naglasiti da sud u bračnim sporovima ne može doneti presudu zbog propuštanja, odnosno izostanka, te su ovde moguće zloupotrebe od strane tuženog, te bi postupak duže i trajao.
12.Nakon što se održe sva potrebna ročišta, sud donosi presudu kojom se brak razvodi. Tom istom presudom sud odlučuje i o zahtevu za izdržavanje. Prema Porodičnom zakonu presuda o razvodu braka ne može se pobijati vanrednim pravnim lekovima u pogledu dela kojim je doneta odluka o razvodu braka ili poništaju braka (član 227. Porodičnog zakona), ali se svakako može pobijati redovnim pravnim lekovima, a gde se primenjuju odredbe Zakona o parničnom postupku, što znači da rok za podnosenje žalbe na presudu iznosi 15 dana od dana dostavljanja presude (član 367. Zakona o parničnom postupku). Sa druge strane tuženi ima pravo žalbe u delu presude kojim se brak razvodi, a koji se odnosi na izdržavanje. I za taj žalbeni postupak važi načelo hitnosti, odnosno drugostepeni sud dužan je da donese odluku u roku od 15 dana od dana kada mu je dostavljena žalba (član 280. Porodičnog zakona).
Priznanje i izvršenje strane sudske odluke:
Na ovom mestu Vam ukazujem na odredbe Zakona o sukobu zakona sa propisima drugih zemalja, a koje se odnose na slučaj da se pred domaćim sudom traži priznanje i izvršenje strane sudske odluke. Odnosno ove odredbe primenile bi se samo u slučaju da se Vaš brak razvodi u stranoj državi (državi Nevada, SAD), a ne pred domaćim sudom. Dakle, na ovom mestu Vam izlažem da li i pod kojim uslovima naše pravo dozvoljava priznanje i izvršenje strane sudske presude u bračnom sporu:
1. Prvo, na osnovu člana 89. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, eksplicitno je navedeno da “Strana sudska odluka neće se priznati ako u odnosnoj stvari postoji isključiva nadležnost suda ili drugog organa Republike Srbije. Ako tuženi traži priznanje strane sudske odluke koja je donesena u bračnom sporu ili ako to traži tužilac, a tuženi se ne protivi, isključiva nadležnost suda Republike Srbije nije smetnja za priznanje te odluke.”
2. Nadalje, na osnovu člana 92. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, određeno je da “Strana sudska odluka neće se priznati ako ne postoji uzajamnost. Nepostojanje uzajamnosti nije smetnja za priznanje strane sudske odluke donesene u bračnom sporu i u sporu radi utvrđivanja i osporavanja očinstva ili materinstva, kao i ako priznanje ili izvršenje strane sudske odluke traži srpski državljanin. Postojanje uzajamnosti u pogledu priznanja strane sudske odluke pretpostavlja se dok se suprotno ne dokaže, a u slučaju sumnje u postojanje te uzajamnosti, objašnjenje daje savezni organ nadležan za poslove pravde.”
Zaključak: Naime, kao što je već napomenuto, ove odredbe primeniće se samo u slučaju da se brak razvodi u državi Nevada, pa se nakon donošenja strane sudske presude traži priznanje i izvršenje te presude u Republici Srbiji. Kao što je već gore izloženo, domaće pravo ne propisuje nikakve pravne smetnje za priznanje i izvršenje strane sudske presude u bračnim sporovima, što znači da ukoliko bi se Vaš brak eventualno razveo u državi Nevada, mogli bi ste bez ikakvih smetnji, odnosno bez ispunjenja nekih posebnih uslova, pokrenuti postupak za priznanje i izvršenje strane sudske presude u Republici Srbiji, zbog činjenice da posedujete državljanstvo Republike Srbije ali i zbog činjenice da je Vaše prebivalište u Republici Srbiji.
Nevada Divorce Act:
Na ovom mestu izlažem Vam pravne odredbe Nevada Divorce Act, odnosno izlažem Vam da li i pod kojim uslovima možete pokrenuti brakorazvodnu parnici u državi Nevada, saglasno Nevada Divorce Act:
1. Prvo pravilo koje je propisano pomenutim zakonom jeste da se zahtev, odnosno tužba za razvod braka od strane bilo kog supružnika, može podneti samo pod sledećim uslovima, a to su:
a) da supružnik koji podnosi zahtev, odnosno tužbu za razvod braka, ima boravište (odnosno prebivalište) u državi Nevada, najmanje 6 meseci pre podnošenja tužbe.
b) ukoliko je prvi uslov ispunjen, sledeći uslov jeste da bilo koji supružnik u momentu podnošenja tužbe ima prebivalište ili boravište u državi Nevada, ili je u državi Nevada koegzistirala bračna zajednica (odnosno da je u državi Nevada bilo poslednje zajedničko prebivalište supružnika), ili se osnov za podnošenje tužbe dogodio u državi Nevada.
2. Ukoliko su ovi osnovni uslovi za pokretanje brakorazvodne parnice ispunjeni, bilo ko od supružnika može pokrenuti i skraćeni brakorazvodni postupak, ali se i za pokretanje ovog postupka zahteva ispunjenje posebnih uslova u trenutku podnošenja zahteva, odnosno tužbe za razvod braka, a to su:
a) da su, pre podnošenja tužbe, supružnici živeli odvojeno najmanje godinu dana, ili da među supružnicima postoje nepremostive razlike.
b) da u braku ili pre braka supružnici nisu imali dece, svoje dece ili usvojene, odnosno da žena u momentu podnošenja tužbe nije trudna, kao i da između supružnika ne postoji dogovor o starteljstvu nad detetom i plaćanju alimentacije.
c) da između supružnika nema zajednice života a ni zajedničke imovine, kao i da nema sporazuma supružnika o deobi zajedničke imovine, kojim su predviđene obaveze supružnika
d) da su se supružnici odrekli prava na izdržavanje ili da nisu zaključili sporazum o obavezi izdržavanja.
e) da su se supružnici odrekli svog prava na žalbu ili prava na ponovno suđenje.
f) da supružnici žele da sud donese donese presudu o razvodu braka.
3. Nadalje što treba istaći, jesu pravni osnovi za razvod braka.
Prema Nevada Divorce Act, postoje 3 osnova za razvod braka, a to su:
a) da dve godine pre podnošenja zahteva za razvod, kod supružnika protiv koga se podnosi tužba za razvod braka postoji psihička nestabilnost.
b) da su supružnici živeli odvojeno ili bez zajednice života, najmanje godinu dana.
c) nespojivost, odnosno prevelike razlike u karakteru supružnika.
4. Što se tiče deobe, odnosno podele zajedničke imovine između supružnika, prvo pravilo jeste da se supružnicima na prvom mestu daje mogućnost da, najkasnije 10 dana pre održavanja suđenja po tužbi za razvod braka, učine pismenu ponudu drugom supružniku o podeli zajedničke imovine, pa ukoliko taj drugi supružnik tu ponudu prihvati i sud tu ponudu potom odobri, takav sporazum o deobi zajedničke imovine ulazi u presudu o razvodu braka kao njen sastavni deo. Inače, važno je napomenuti da je u praksi, najčešći slučaj jednake podele zajedničke imovine, i sudovi takve sporazume najčešće i odobravaju, dok drugačije sporazume, sudovi odobravaju samo ukoliko postoje važni razlozi za nejednaku podelu zajedničke imovine. Takođe, ukoliko je jedan od supružnika doprineo povećanju zajedničke imovine svojom posebnom imovinom ili je svojim radom i angažovanjem doprineo povećanju zajedničke imovine, sud će dodeliti posebnu nadoknadu za tog supružnika, a sama visina nadoknade zavisi od više različitih činjenica (npr. dužina braka, volja supružnika da na miran način reše pitanje podele zajedničke imovine, ili drugih činjenica).
5. Što se tiče mogućnosti izdržavanja supružnika, nakon razvoda braka, sud može presudom o razvodu braka da odluči i o izdržavanju u jednom fiksnom iznosu ili u jednom određenom vremenskom periodu, pod uslovom da se takvo izdržavanje smatra pravičnim. Sud kada odlučuje o dodeli izdržavanja, uzima u obzir sledeće činjenice:
a) finansijsko stanje svakog od supružnika;
b) prirodu i vrednost imovine svakog od supružnika;
c) doprinos svakog od supružnika u povećanju ili održavanju zajedničke imovine
d) dužina braka;
e) lični prihodi, zarada, zdravlje i godine života svakog od supružnika;
f) kvalitet, odnosno standard života u bračnoj zajednici;
g) karijera supružnika koji podnosi zahtev za izdržavanje, a koje je postojala pre stupanja u brak;
h) fizičko ili/i psihičko stanje svakog od supružnika, a koje može da utiče na sposobnost za rad, zdravlje i finansijsko stanje;
i) i druge činjenice;
Međutim, ono što je bitno naglasiti kod izdržavanja, jeste da izdržavanje supružnika nakon razvoda braka, u svakom slučaju prestaje smrću bilo primaoca bilo davaoca izdržavanja, ali i u slučaju da primalac izdržavanja stupi u novi brak.
Priznanje i izvršenje strane sudske odluke u državi Nevada
Na ovom mestu Vam izlažemo na koji način je pitanje priznanja i izvršenja strane sudske odluke (odluke suda u Srbiji) regulisano važećim propisima države Nevada, odnosno da li je po važećim propisima države Nevada, dozvoljeno i pod kojim uslovima, priznanje i izvršenje strane sudske odluke o razvodu braka:
1. Naime, do skora su sudovi u Americi zauzimali veoma čvrst stav po pitanju priznanja i izvršenja strane sudske odluke o razvodu braka, a to je da se takvim odlukama ne priznaje pravno dejstvo na teritoriji Sjedinjenih Američkih Država, posebno ukoliko se uzme u obzir i činjenica da ih sam Ustav nije na to obavezivao.
2. Potom je došlo do postepenog slabljenja takvog “krutog” stava, primenom načela poštovanja međunarodnog prava, odnosno poštovanja zaključenih međunarodnih ugovora, što praktično znači da se mogućnost priznanja i izvršenja strane sudske odluke o razvodu braka davala samo onim državama sa kojima su postojali zaključeni međunarodni (bilateralni) ugovori, ali uz primenu i dodatnih uslova, a to su: da su stranke u sporu uživale sva procesna prava i da je sud države koje je doneo presudu o razvodu braka poštovao i primenjivao načelo poštovanja javnog poretka.
3. Danas je situacija donekle drugačija, jer sudovi nemaju više izričit stav o tome da se strana sudska odluka o razvodu braka u svakom slučaju ne priznaje i ne primenjuje na teritoriji Sjedinjenih Američkih Država. Danas, sudovi samo primenjuju nekoliko osnovnih kriterijuma koji, ukoliko su ispunjeni, omogućavaju priznanje i izvršenje strane sudske odluke o razvodu braka. Ti osnovni kriterijumi su sledeći:
a) Prebivalište – najvažniji i prvi kriterijum, odnosno uslov koji sud ceni prilikom donošenja odluke o priznanju i izvršenju strane sudske odluke o razvodu braka. Naime, ukoliko je bilo koja od strana (supružnika) u sporu imala prebivalište u onoj državi koja je donela odluku o razvodu braka, u tom slučaju sud priznaje dejstva strane sudske odluke. Ovde Vam samo dodajemo i jedan izuzetak od ovog pravila a koji se jedino primenjuje u Njujorku. Naime, u ovoj državi je moguće priznanje i izvršenje strane sudske odluke o razvodu braka, bez obzira na kriterijum prebivališta, odnosno čak i u slučaju da nijedna od strana (supružnika) u sporu nije imala prebivalište u zemlji u kojoj je doneta presuda o razvodu braka.
b) Obaveštenje – drugi kriterijum, koji uz prvi i najvažniji kriterijum (prebivalište), mora biti ispunjen. Zapravo, ovde se radi o obavezi tužioca (lica koji podnosi tužbu za razvod braka) da sve akte, odnosno radnje (tužbu, podneske i druge akte) blagovremeno dostavi tuženom (licu protiv koga se tužba za razvod braka podnosi). Ovaj uslov se praktično odnosi na obavezu dostavljanja svih pismena tuženom od strane tužioca i suda.
c) Javni poredak i moral – treći kriterijum, koji se odnosi na poštovanje načela javnog poretka i morala, odnosno odnosi se na obavezu suda da donese presudu koja neće biti u suprotnosti sa ovim načelima. Ovaj uslov se zapravo posebno ceni u slučajevima kada se donosi presuda o strateljstvu nad detetom supružnika, i tada se zahteva da sud države koji donosi presudu o razvodu braka, donese i odluku koja je, u skladu sa konkretnim slučajem, u najboljem interesu deteta.
Zaključak: Na osnovu gore izloženog, može se izvući jasan zaključak, da u slučaju da se Vaš brak razvede u Republici Srbiji, sud države Nevada priznaće takvu odluku, s obzirom da je najvažniji kriterijum, odnosno uslov koji se zahteva, ispunjen, odnosno s obzirom da imate prebivalište u Republici Srbiji.
PRAVNO MIŠLJENJE:
Na osnovu proučavanja svih relevantnih pravnih propisa Republike Srbije i države Nevada, kao i na osnovu poznavanja osnovnih činjenica Vašeg konkretnog slučaja, naša kancelarija izlaze Vam sledeće pravno mišljenje:
Naime, mišljenja smo da biste brak trebali razvesti u Srbiji, posebno imajući u vidu sledeće razloge:
Prvo, Vi posedujete i državljanstvo i prebivalište u Republici Srbiji.
Drugo, da bi ste podneli zahtev, odnosno tužbu za razvod braka u državi Nevada, morali bi ste provesti najmanje 6 meseci na toj teritoriji pre podnošenja tužbe, što naše pravo, kao uslov ne predviđa.
Treće, pravo države Nevada ne propisuje nikakve uslove za priznanje i izvršenje presude o razvodu braka u Srbiji koji Vi već ne ispunjavate. Vi imate prebivalište u Republici Srbiji, kao najvažniji uslov, već duže vreme, te ce stoga sud države Nevada gotovo sigurno priznati sudsku odluku donesenu u Republici Srbiji.
Četvrto, postupak koji bi se vodio u našoj državi, za Vas bi bio ekonomičniji, a posebno treba naglasiti da u našoj državi i državi Nevada važe slična pravila koja se odnose na deobu zajedničke imovine i dodelu izdržavanja.
Srbija - IOWA
U prilogu Vam prezentujemo Pravno mišljenje po pitanju razvoda braka domaćeg i stranog državljanina, kao i relevantne odredbe domaćeg i američkog zakonodavstva (savezne države IOWA) koje se odnose na postupak razvoda braka domaćeg i stranog državljanina.
Propisi koji se primenjuju:
1. Porodični zakon RS
2. Zakon o parničnom postupku RS
3. Zakon o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja RS
4. Divorce Act of IOWA (The statutes pertaining to dissolution of marriage are found in Chapter 598 of the Iowa Code)
Činjenično stanje predmeta:
Sklopili ste brak u Srbiji. Nemate dece iz tog braka a ni zajedničke imovine. Vi živite u Srbiji i imate srpsko državljanstvo a Vaš suprug živi u Americi (Iowa) i ima američko i bosansko državljanstvo.
Pravno mišljenje:
S obzirom na specifičnost ove pravne situacije, postavlja se pitanje koji će sud biti nadležan za razvod braka, odnosno da li će to biti sud u Srbiji ili u Americi ili u Bosni a takođe se postavlja i pitanje koje će se pravo primenti u postupku razvoda braka i u postupku priznanja i izvršenja domaće sudske odluke u inostranstvu ili priznanja i izvršenja strane sudske odluke o razvodu u Srbiji?
Da bi dali odgovore na postavljena pitanja, izvršili smo detaljnu pravnu analizu relevantnih propisa Srbije i države IOWA u Americi, te zaključili sledeće:
Nadležno pravo za razvod braka: Prema domaćem zakonodavstvu, merodavno pravo za razvod braka određuje se prema državljanstvu bračnih drugova u trenutku razvoda, a ako su bračni drugovi državljani različitih država, onda se primenjuju kumulativno njihova nacionalna prava. Ako jedan od bračnih drugova nema prebivalište na teritoriji naše zemlje, a brak se ne bi mogao razvesti prema pravu državljanstva bračnih drugova, takođe je nadležno naše pravo. Naše pravo biće nadležno i kada želi da se razvede domaći državljanin, bez obzira na to da li ima prebivalište na teritoriji naše zemlje i bez obzira na to što pravo drugog bračnog druga ne dopušta razvod.
Lica sa više državljanstava: Zakon o državljanstvu RS predviđa da se državljanin Srbije, koji ima i neko strano državljanstvo, smatra državljaninom Srbije kada se nalazi na njenoj teritoriji. Zakon predviđa da se lice koje ima dva ili više stranih državljanstava smatra državljaninom one zemlje u kojoj ima prebivalište, a ako ga nema ni u jednoj od država čije državljanstvo ima, smatra se da ima državljanstvo one države sa kojom je u najbližoj vezi.
Državljanstvo kao element vezivanja za porodične odnose sa stranim elementom: Naše pravo predviđa državljanstvo kao element vezivanja za sve porodične odnose. Kada su lica istog državljanstva, primenjuje se pravo države čiji su oni državljani. Kada su lica različitog državljanstva, naš zakon predviđa kumulativnu primenu prava država čija su lica državljani.
Isključiva međunarodna sudska nadležnost u našem pravu: Isključiva nadležnost našeg suda postoji kada je to izričito predviđeno odredbama zakona. Sudovi naše zemlje isključivo su nadležni da rešavaju sporove o razvodu braka, u kojima je tuženi bračni drug državljanin naše zemlje sa prebivalištem na domaćoj teritoriji.
Mesna nadležnost: Prema Zakonu o parničnom postupku mesna nadležnost za bračne sporove, pored suda opšte mesne nadležnosti, može biti i sud poslednjeg zajedničkog prebivališta supružnika.
Prebivališe kao element vezivanja za određivanje međunarodne sudske nadležnosti: Sud države u kojoj je prebivališe tuženog, nadležan je kao opšti forum za sve sporove iz privatnopravnih odnosa sa stranim elementom, osim onih za koje je predviđena isključiva nadležnost posebnog foruma. Naše pravo predviđa prebivalište u našoj zemlji za određivanje nadležnosti naših sudova kod pojedinih vrsta sporova sa stranim elementom.
Odstupanje od normi o međunarodnoj nadležnosti (derogacija nadležnosti): U sporovima sa međunarodnim elementom stranke pod određenim uslovima mogu da ugovore nadležnost stranog suda, bez obzira na to što je za taj spor propisana međunarodna nadležnost domaćeg suda. Uslovi su da je makar jedna od stranaka strani državljanin.
IOWA Divorce Act: The statutes pertaining to dissolution of marriage are found in Chapter 598 of the Iowa Code. Ovaj zakon predviđa da se brak može razvesti u IOWI, pod uslovom da su supružnici rezidenti IOWE minimum godinu dana pre pokretanja postupka za razvod. Taj uslov ne postoji ako je tužilac, odnosno podnosilac predloga za razvod braka strani državljanin koji nema ni prebivalište ni boravište u IOWI – “There is a one year residency requirement for all spouses filing in the state, unless the plaintiff in the case is not a resident, then he or she does not have a residency requirement in order to file for a dissolution of marriage”.
Priznanje strane sudske presude o razvodu braka u Republici Srbiji: Ukoliko je brak razveden u IOWI, potrebno ja da se pokrene postupak za priznanje strane sudske presude o razvodu braka kod Osnovnog suda u RS, prema mestu poslednjeg zajedničkog prebivališta supružnika. Strana presuda o razvodu braka treba da bude overena od strane američkog ministarastva spoljnih poslova i nadoverena od strane konzulata RS i prevedena na srpski jezik kod ovlašćenog sudskog tumača u RS. Rešenje nadležnog Osnovnog suda u RS o priznanju strane sudske presude o razvodu braka zajedno sa izjavom da se uzima prethodno prezime, treba podneti matičaru gde je brak zaključen, i to u roku od 60 dana.
Priznanje domaće presude o razvodu braka u IOWI: Ako se brak razvede u Srbiji, priznanje i izvršenje te presude se može tražiti u IOWI. To je potrebno uraditi iz dva razloga. Prvi razlog je da bi bračni drug u IOWI mogao da izvrši promenu svog bračnog statusa a drugi razlog je da bi bračni drug u RS mogao da traži izdržavanje, ako bi ono bilo određeno sudskom presudom. Nadležni sud u IOWI će priznati presudu suda iz Srbije, ukoliko budu ispunjene formalnopravne pretpostavke za njeno priznanje.
ZAKLJUČAK: Na osnovu izloženih odredbi važećih propisa RS i IOWE, primenjenih na konkretan slučaj, dolazi se do sledećeg zaključka:
Činjenice koje mogu ići u korist osporavanja nadležnosti suda u RS, odnosno proglašenja domaćeg suda nenadležnim za konkretan spor su sledeće:
1. Prvo, bračni drug nema srpsko državljanstvo niti prebivalište na teritoriji Srbije i saglasno članu 11. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, koji predviđa da “ako lice koje nije jugoslovenski državljanin ima dva ili više stranih državljanstava, za primenjivanje ovog zakona smatra se da ima državljanstvo one države čiji je državljanin i u kojoj ima prebivalište”. Takođe, saglasno članu 62. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, sud u RS će imati nadležnost samo ako bračni drug, državljanin druge države, kao tuženi u sporu, pristane da sudi domaći sud.
2. Drugo, bračni drug je američki državljanin i živi u saveznoj državi IOWI, te saglasno tamošnjem Zakonu o razvodu, može pokrenuti postupak za razvod braka, pred nadležnim oblasnim (county) sudom u IOWI iako drugi bračni drug ne živi tamo.
3. Treće, član 35. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja, predviđa da je za razvod braka merodavno pravo države čiji su državljani oba bračna druga u vreme podnošenja tužbe. Ako su pak bračni drugovi državljani različitih država u vreme podnošenja tužbe, za razvod braka merodavna su kumulativno prava obe države čiji su oni državljani.
Činjenice koje mogu ići u korist priznavanja nadležnosti domaćeg suda su sledeće:
1. Prvo, član 43. Zakona o parničnom postupku predviđa da “ako je za sporove o zakonskom izdržavanju sa međunarodnim elementom domaći sud nadležan zato što tužilac ima prebivalište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem području tužilac ima prebivalište”. Ova odredba zakona bi išla u prilog zasnivanju nadležnosti suda u RS, s obzirom da tužilac u ovom sporu ima prebivalište u Srbiji.
2. Drugo, član 48. Zakona o parničnom postupku predviđa da je “za suđenje u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništenja braka ili razvoda braka (bračni sporovi), pored suda opšte mesne nadležnosti, nadležan i sud na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište”. Ako je za bračne sporove domaći sud nadležan zato što su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište u Republici Srbiji, odnosno zato što tužilac ima prebivalište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem su području supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište, odnosno sud na čijem području tužilac ima prebivalište.
3. Treće, član 36. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja predviđa da “ako bračni drugovi nemaju ni zajedničko državljanstvo ni prebivalište u istoj državi, merodavno je pravo države u kojoj su imali poslednje zajedničko prebivalište”. U ovom predmetu, poslednje zajedničko prebivalište supružnika je bilo u Srbiji.
4. Četvrto, u članu 61. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja previđa se da “nadležnost suda RS postoji u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništaja braka ili razvoda braka (bračni sporovi) i kad tuženi nema prebivalište u RS: a) ako su oba bračna druga državljani RS, bez obzira na to gde imaju prebivalište, ili b) ako je tužilac državljanin i ima prebivalište u RS, ili c) ako su bračni drugovi imali svoje poslednje prebivalište u RS, a tužilac u vreme podnošenja tužbe ima prebivalište ili boravište u RS.
Napomena: U daljem tekstu se nalaze relevantne odredbe zakona RS i zakona savezne države IOWA
NAJVAŽNIJE ODREDBE PORODIČNOG ZAKONA RS
Razvod braka
Sporazum o razvodu
Član 40.
(1) Supružnici imaju pravo na razvod braka ako zaključe pismeni sporazum o razvodu.
(2) Sporazum o razvodu obavezno sadrži i pismeni sporazum o vršenju roditeljskog prava i pismeni sporazum o deobi zajedničke imovine.
(3) Sporazum o vršenju roditeljskog prava može imati oblik sporazuma o zajedničkom vršenju roditeljskog prava ili sporazuma o samostalnom vršenju roditeljskog prava.
Razvod po tužbi
Član 41.
Svaki supružnik ima pravo na razvod braka ako su bračni odnosi ozbiljno i trajno poremećeni ili ako se objektivno ne može ostvarivati zajednica života supružnika.
Ko ima pravo na izdržavanje
(1) Supružnik koji nema dovoljno sredstava za izdržavanje, a nesposoban je za rad ili je nezaposlen, ima pravo na izdržavanje od drugog supružnika srazmerno njegovim mogućnostima.
(2) Nema pravo na izdržavanje supružnik koji je u vreme sklapanja ništavog ili rušljivog braka znao za uzrok ništavosti odnosno rušljivosti.
(3) Nema pravo na izdržavanje supružnik ako bi prihvatanje njegovog zahteva za izdržavanje predstavljalo očiglednu nepravdu za drugog supružnika.
Kriterijumi određivanja izdržavanja
(1) Izdržavanje se određuje prema potrebama poverioca i mogućnostima dužnika izdržavanja, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja.
(2) Potrebe poverioca izdržavanja zavise od njegovih godina, zdravlja, obrazovanja, imovine, prihoda te drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja.
(3) Mogućnosti dužnika izdržavanja zavise od njegovih prihoda, mogućnosti za zaposlenje i sticanje zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveze da izdržava druga lica te drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja.
(4) Minimalna suma izdržavanja predstavlja sumu koju kao naknadu za hranjenike odnosno za lica na porodičnom smeštaju periodično utvrđuje ministarstvo nadležno za porodičnu zaštitu, u skladu sa zakonom.
Visina izdržavanja
(1) Poverilac izdržavanja može po svom izboru zahtevati da visina izdržavanja bude određena u fiksnom mesečnom novčanom iznosu ili u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja.
(2) Ako se visina izdržavanja određuje u procentu od redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja (zarada, naknada zarade, penzija, autorski honorar itd.), visina izdržavanja, po pravilu, ne može biti manja od 15% niti veća od 50% redovnih mesečnih novčanih primanja dužnika izdržavanja umanjenih za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.
(3) Ako je poverilac izdržavanja dete, visina izdržavanja treba da omogući najmanje takav nivo životnog standarda za dete kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja.
Trajanje izdržavanja
(1) Izdržavanje može trajati određeno ili neodređeno vreme.
(2) Izdržavanje supružnika posle prestanka braka ne može trajati duže od pet godina.
(3) Izuzetno, izdržavanje supružnika po prestanku braka može se produžiti i posle isteka roka od pet godina ako naročito opravdani razlozi sprečavaju supružnika poverioca izdržavanja da radi.
Promena visine izdržavanja
Visina izdržavanja može se smanjiti ili povećati ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.
Prestanak izdržavanja
(1) Izdržavanje prestaje:
1. kada istekne vreme trajanja izdržavanja;
2. smrću poverioca ili dužnika izdržavanja.
(2) Izdržavanje može da prestane:
1. kada poverilac izdržavanja stekne dovoljno sredstava za izdržavanje, osim ako poverilac izdržavanja nije maloletno dete;
2. kada dužnik izdržavanja izgubi mogućnost za davanje izdržavanja ili davanje izdržavanja postane za njega očigledno nepravično, osim ako poverilac izdržavanja nije maloletno dete.
(3) Izdržavanje supružnika prestaje i kada poverilac izdržavanja sklopi novi brak odnosno vanbračnu zajednicu.
(4) Supružnik čije je pravo na izdržavanje jednom prestalo ne može ponovo ostvariti pravo na izdržavanje od istog supružnika.
Posebna imovina
Sticanje
(1) Imovina koju je supružnik stekao pre sklapanja braka predstavlja njegovu posebnu imovinu.
(2) Imovina koju je supružnik stekao u toku trajanja braka deobom zajedničke imovine odnosno nasleđem, poklonom ili drugim pravnim poslom kojim se pribavljaju isključivo prava predstavlja njegovu posebnu imovinu.
Pojam zajedničke imovine
Sticanje
(1) Zajedničkom imovinom supružnici upravljaju i raspolažu zajednički i sporazumno.
(2) Smatra se da poslove redovnog upravljanja supružnik uvek preduzima uz saglasnost drugog supružnika.
Deoba zajedničke imovine
Pojam deobe
Deobom zajedničke imovine, u smislu ovog zakona, smatra se utvrđivanje suvlasničkog odnosno supoverilačkog udela svakog supružnika u zajedničkoj imovini.
Sporazumna deoba
Supružnici mogu zaključiti sporazum o deobi zajedničke imovine (sporazumna deoba).
Sudska deoba
(1) Ako supružnici ne mogu da se sporazumeju o deobi zajedničke imovine, deobu zajedničke imovine vrši sud (sudska deoba).
(2) Pretpostavlja se da su udeli supružnika u zajedničkoj imovini jednaki.
(3) Veći udeo jednog supružnika u sticanju zajedničke imovine zavisi od njegovih ostvarenih prihoda, vođenja poslova u domaćinstvu, staranja o deci, staranja o imovini te drugih okolnosti od značaja za održavanje ili uvećanje vrednosti zajedničke imovine.
(4) Veći udeo u sticanju zajedničke imovine utvrđuje se u istoj srazmeri za sva prava i obaveze u trenutku prestanka zajednice života u braku.
(5) Veći udeo jednog supružnika u sticanju pojedinog prava iz zajedničke imovine može se utvrditi samo ako je to pravo ekonomski samostalno u odnosu na ostala prava iz zajedničke imovine, a supružnik je u sticanju tog prava učestvovao i prihodima od svoje posebne imovine.
Postupak u bračnom sporu
Mesna nadležnost
Član 209.
U bračnom sporu mesno je nadležan sud određen zakonom kojim se uređuje parnični postupak.
Pokretanje postupka
Član 210.
(1) Postupak radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, kao i za poništenje i razvod braka (bračni spor), pokreće se tužbom.
(2) Postupak za razvod braka pokreće se i predlogom za sporazumni razvod braka.
Tužba za razvod braka
Tužbu za razvod braka mogu podneti oba supružnika.
Punomoćnik
Član 221.
(1) Ako tužbu u bračnom sporu podnosi punomoćnik stranke, punomoćje mora biti overeno i izdato samo radi zastupanja u bračnom sporu.
(2) Punomoćje mora da sadrži navode u pogledu vrste tužbe i osnova za podnošenje tužbe.
(3) U bračnom sporu koji je pokrenut predlogom za sporazumni razvod braka supružnike ne može zastupati isti punomoćnik.
Presuda o razvodu braka na osnovu sporazuma o razvodu
Član 225.
(1) Sporazum supružnika o vršenju roditeljskog prava unosi se u izreku presude o razvodu braka ukoliko sud proceni da je taj sporazum u najboljem interesu deteta.
(2) Sporazum supružnika o deobi zajedničke imovine unosi se u izreku presude kojom se brak razvodi na osnovu sporazuma o razvodu braka.
Presuda u bračnom sporu
Član 226.
(1) Sud je dužan da presudom u bračnom sporu odluči o vršenju roditeljskog prava.
(2) Sud može presudom u bračnom sporu odlučiti o potpunom ili delimičnom lišenju roditeljskog prava.
(3) Sud može presudom u bračnom sporu odrediti jednu ili više mera zaštite od nasilja u porodici.
Postupak u sporu za izdržavanje
Mesna nadležnost
Član 277.
U sporu za izdržavanje mesno je nadležan sud određen zakonom kojim se uređuje parnični postupak.
Pokretanje postupka
Član 278.
(1) Postupak u sporu za izdržavanje pokreće se tužbom.
(2) Tužbu za izdržavanje može podneti lice koje se u smislu ovog zakona smatra poveriocem odnosno dužnikom izdržavanja.
(3) Tužbu za izdržavanje deteta može podneti i organ starateljstva.
Pokretanje postupka za izdržavanje supružnika odnosno vanbračnog partnera
(1) Tužba za izdržavanje supružnika može se podneti tokom trajanja braka, odnosno tokom trajanja zajednice života vanbračnih partnera.
(2) Tužba za izdržavanje supružnika može se podneti najkasnije do zaključenja glavne rasprave u bračnom sporu.
(3) Izuzetno, bivši supružnik koji iz opravdanih razloga nije podneo tužbu za izdržavanje u bračnom sporu može je podneti najkasnije u roku od godinu dana od dana prestanka braka, odnosno od dana kada mu je učinjeno poslednje faktičko davanje na ime izdržavanja.
(4) U slučaju iz stava 3. ovog člana, tužbeni zahtev može biti usvojen samo ako su uslovi od kojih zavisi pravo na izdržavanje postojali u vreme prestanka braka i još uvek postoje u vreme zaključenja glavne rasprave u sporu za izdržavanje.
(5) Tužba za izdržavanje vanbračnog partnera može se podneti u roku od godinu dana od dana prestanka zajednice života vanbračnih partnera, odnosno od dana kada je učinjeno poslednje faktičko davanje na ime izdržavanja.
Evidencija i dokumentacija o izdržavanju
Član 282.
(1) Presudu o izdržavanju sud je dužan da odmah dostavi organu starateljstva na čijoj teritoriji poverilac izdržavanja ima prebivalište odnosno boravište.
(2) Organ starateljstva dužan je da vodi evidenciju i dokumentaciju o izdržavanim licima.
(3) Način vođenja evidencije i dokumentacije propisuje ministar nadležan za porodičnu zaštitu.
NAJVAŽNIJE ODREDBE ZAKONA O PARNIČNOM POSTUPKU RS
Nadležnost sudova za sporove sa međunarodnim elementom
Član 26.
Domaći sud je nadležan za suđenje, ako je njegova nadležnost za spor sa međunarodnim elementom izričito predviđena zakonom ili međunarodnim ugovorom.
Ako u zakonu ili međunarodnom ugovoru nema izričite odredbe o nadležnosti domaćeg suda za određenu vrstu sporova, domaći sud je nadležan za suđenje u toj vrsti sporova i ako njegova nadležnost proizlazi iz odredaba zakona o mesnoj nadležnosti domaćeg suda.
Mesna nadležnost
Opšta mesna nadležnost
Član 39.
Za suđenje je opšte mesno nadležan sud na čijem području tuženi ima prebivalište.
Ako tuženi nema prebivalište u Republici Srbiji niti u nekoj drugoj državi, opšte mesno nadležan je sud na čijem području tuženi ima boravište.
Ako tuženi pored prebivališta ima i boravište u nekom drugom mestu, a prema okolnostima može da se pretpostavi da će tu duže vreme da boravi, opšte mesno nadležan je i sud boravišta tuženog.
Član 41.
Za suđenje u sporovima protiv državljanina Republike Srbije koji stalno živi u inostranstvu, gde je upućen na službu ili na rad od strane državnog organa ili pravnog lica, opšte mesno nadležan je sud njegovog poslednjeg prebivališta.
Posebna mesna nadležnost
Član 43.
Za suđenje u sporovima o zakonskom izdržavanju, ako je tužilac lice koje traži izdržavanje, pored suda opšte mesne nadležnosti, nadležan je i sud na čijem području tužilac ima prebivalište, odnosno boravište.
Ako je za sporove o zakonskom izdržavanju sa međunarodnim elementom domaći sud nadležan zato što tužilac ima prebivalište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem području tužilac ima prebivalište.
Ako nadležnost domaćeg suda u sporovima o zakonskom izdržavanju postoji zato što tuženi ima imovinu u Republici Srbiji iz koje može da se naplati izdržavanje, mesno nadležan je sud na čijem se području nalazi ta imovina.
Član 48.
Za suđenje u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništenja braka ili razvoda braka (bračni sporovi), pored suda opšte mesne nadležnosti, nadležan je i sud na čijem području su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište.
Ako je za bračne sporove domaći sud nadležan zato što su supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište u Republici Srbiji, odnosno zato što tužilac ima prebivalište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem su području supružnici imali poslednje zajedničko prebivalište, odnosno sud na čijem području tužilac ima prebivalište.
Član 49.
Ako je u sporovima o imovinskim odnosima supružnika domaći sud nadležan zato što se imovina supružnika nalazi u Republici Srbiji ili zato što tužilac u vreme podnošenja tužbe ima prebivalište ili boravište u Republici Srbiji, mesno nadležan je sud na čijem području tužilac ima prebivalište ili boravište u vreme podnošenja tužbe.
Član 61.
Ako u stranoj državi državljanin Republike Srbije može da bude tužen pred sudom koji po odredbama ovog zakona ne bi bio mesno nadležan za suđenje u toj građanskopravnoj stvari, ista nadležnost će da važi i za suđenje državljaninu te strane države pred domaćim sudom.
Punomoćnici
Član 85.
Stranke mogu da preduzimaju radnje u postupku lično ili preko punomoćnika, koji mora da bude advokat.
Sud može da pozove stranku koja ima punomoćnika da se pred sudom lično izjasni o činjenicama koje treba da se utvrde u parnici.
Stranka koju zastupa punomoćnik može uvek da pristupi sudu i daje izjave pored svog punomoćnika i sama preduzima radnje, ako ovim zakonom nije drugačije propisano.
Član 89.
Ako je stranka izdala punomoćje za vođenje parnice, a nije bliže odredila ovlašćenja u punomoćju, punomoćnik je na osnovu ovakvog punomoćja ovlašćen da:
1) vrši sve radnje u postupku, a naročito podnese tužbu, da je povuče, prizna tužbeni zahtev ili se odrekne tužbenog zahteva, zaključi poravnanje, izjavi pravni lek i da se odrekne ili odustane od njega, kao i da predlaže izdavanje privremenih mera obezbeđenja;
2) podnosi predlog za izvršenje ili za obezbeđenje i preduzima potrebne radnje u postupku povodom takvog zahteva;
3) prenese punomoćje na drugog punomoćnika ili ovlasti drugog punomoćnika na preduzimanje samo pojedinih radnji u postupku;
4) od protivne strane primi i naplati dosuđene troškove.
Član 133.
Ako dostavljanje treba da se izvrši fizičkim ili pravnim licima u inostranstvu ili stranim državljanima koji uživaju imunitet, dostavljanje će da se izvrši diplomatskim putem, ako u međunarodnom ugovoru ili u zakonu (član 146) nije drugačije predviđeno.
Ako dostavljanje pismena treba da se izvrši državljanima Republike Srbije u inostranstvu, dostavljanje može da se izvrši preko nadležnog konzularnog predstavnika ili diplomatskog predstavnika Republike Srbije koji vrši konzularne poslove u stranoj državi ili preko pravnog lica međunarodno registrovanog za obavljanje poslova dostavljanja.
Dostavljanje pravnim licima koja imaju sedište u inostranstvu a predstavništvo u Republici Srbiji može da se izvrši njihovom predstavništvu.
Član 146.
Stranku ili njenog zakonskog zastupnika koji se nalaze u inostranstvu, a nemaju punomoćnika u Republici Srbiji, sud će da pozove da u roku od 30 dana od dana dostavljanja poziva odrede punomoćnika za primanje pismena u Republici Srbiji. Ako stranka ili njen zakonski zastupnik ne odrede takvog punomoćnika, sud će stranci na njen trošak da postavi privremenog zastupnika ovlašćenog za primanje pismena i o tome će da obavesti stranku, odnosno njenog zakonskog zastupnika.
Ako punomoćnik za primanje pismena otkaže punomoćje, a stranka ne odredi drugog punomoćnika u roku od 30 dana od prijema obaveštenja o otkazu punomoćja, sud će stranci na njen trošak da postavi zastupnika za primanje pismena i da vrši dostavljanje preko njega, dok ne primi obaveštenje stranke o određivanju novog punomoćnika.
Stranci koja opozove punomoćnika za primanje pismena i istovremeno ne odredi drugog punomoćnika, sud će dostavljanje da vrši isticanjem pismena na oglasnu tablu suda, sve dok ta stranka ne odredi drugog punomoćnika za primanje pismena.
NAJVAŽNIJE ODREDBE ZAKONA O REŠAVANJU SUKOBA ZAKONA SA PROPISIMA DRUGIH ZEMALJA RS
Član 11.
Ako lice koje je jugoslovenski državljanin ima i državljanstvo neke druge države, za primenjivanje ovog zakona smatra se da ima samo jugoslovensko državljanstvo.
Ako lice koje nije jugoslovenski državljanin ima dva ili više stranih državljanstava, za primenjivanje ovog zakona smatra se da ima državljanstvo one države čiji je državljanin i u kojoj ima prebivalište.
Ako lice iz stava 2. ovog člana nema prebivalište ni u jednoj od država čiji je državljanin, za primenjivanje ovog zakona smatra se da ima državljanstvo one države čiji je državljanin i s kojom je u najbližoj vezi.
Član 35.
Za razvod braka merodavno je pravo države čiji su državljani oba bračna druga u vreme podnošenja tužbe.
Ako su bračni drugovi državljani različitih država u vreme podnošenja tužbe, za razvod braka merodavna su kumulativno prava obe države čiji su oni državljani.
Ako se brak ne bi mogao razvesti po pravu određenom u stavu 2. ovog člana, za razvod braka merodavno je pravo Savezne Republike Jugoslavije ako je jedan od bračnih drugova imao u vreme podnošenja tužbe prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji.
Ako je jedan od bračnih drugova jugoslovenski državljanin koji nema prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji, a brak se ne bi mogao razvesti po pravu određenom u stavu 2. ovog člana, za razvod braka merodavno je pravo Savezne Republike Jugoslavije.
Član 36.
Za lične i zakonske imovinske odnose bračnih drugova merodavno je pravo države čiji su oni državljani.
Ako su bračni drugovi državljani različitih država, merodavno je pravo države u kojoj imaju prebivalište.
Ako bračni drugovi nemaju ni zajedničko državljanstvo ni prebivalište u istoj državi, merodavno je pravo države u kojoj su imali poslednje zajedničko prebivalište.
Ako se merodavno pravo ne može odrediti prema st. 1. do 3. ovog člana, merodavno je pravo Savezne Republike Jugoslavije.
Kad nadležnost suda Savezne Republike Jugoslavije zavisi od pristanka tuženog da sudi sud Savezne Republike Jugoslavije, smatra se da je tuženi dao pristanak podnošenjem odgovora na tužbu, odnosno prigovora na platni nalog, a nije osporio nadležnost, ili se upustio u raspravljanje.
Član 61.
Nadležnost suda Savezne Republike Jugoslavije postoji u sporovima radi utvrđivanja postojanja ili nepostojanja braka, poništaja braka ili razvoda braka (bračni sporovi) i kad tuženi nema prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji:
1) ako su oba bračna druga jugoslovenski državljani, bez obzira na to gde imaju prebivalište, ili
2) ako je tužilac jugoslovenski državljanin i ima prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji, ili
3) ako su bračni drugovi imali svoje poslednje prebivalište u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, a tužilac u vreme podnošenja tužbe ima prebivalište ili boravište u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji.
Ako je tuženi bračni drug jugoslovenski državljanin i ima prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji, nadležnost suda Savezne Republike Jugoslavije je isključiva.
Član 62.
Nadležnost suda Savezne Republike Jugoslavije u sporovima iz člana 61. ovog zakona postoji i kad su bračni drugovi strani državljani koji su imali poslednje zajedničko prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji ili kad tužilac ima prebivalište u Saveznoj Republici Jugoslaviji, ali samo ako u tim slučajevima tuženi pristaje da sudi sud Savezne Republike Jugoslavije i ako je po propisima države čiji su državljani bračni drugovi dopuštena ta nadležnost.
Član 87.
Strana sudska odluka priznaće se ako je podnosilac zahteva za priznanje uz tu odluku podneo i potvrdu nadležnog stranog suda, odnosno drugog organa o pravnosnažnosti te odluke po pravu države u kojoj je donesena.
Član 88.
Sud Savezne Republike Jugoslavije odbiće priznanje strane sudske odluke ako povodom prigovora lica protiv koga je ta odluka donesena utvrdi da to lice nije moglo učestvovati u postupku zbog nepravilnosti u postupku.
Naročito će se smatrati da lice protiv koga je donesena strana sudska odluka nije moglo učestvovati u postupku zbog toga što mu poziv, tužba ili rešenje kojim je započet postupak nije bilo lično dostavljeno, odnosno što uopšte nije ni pokušano lično dostavljanje, osim ako se na bilo koji način upustilo u raspravljanje o glavnoj stvari u prvostepenom postupku.
Član 89.
Strana sudska odluka neće se priznati ako u odnosnoj stvari postoji isključiva nadležnost suda ili drugog organa Savezne Republike Jugoslavije.
Ako tuženi traži priznanje strane sudske odluke koja je donesena u bračnom sporu ili ako to traži tužilac, a tuženi se ne protivi, isključiva nadležnost suda Savezne Republike Jugoslavije nije smetnja za priznanje te odluke.
Nepostojanje uzajamnosti nije smetnja za priznanje strane sudske odluke donesene u bračnom sporu i u sporu radi utvrđivanja i osporavanja očinstva ili materinstva, kao i ako priznanje ili izvršenje strane sudske odluke traži.
I'm a paragraph. Click once to begin entering your own content. You can change my font, size, line height, color and more by highlighting part of me and selecting the options from the toolbar.
Nepostojanje uzajamnosti nije smetnja za priznanje strane sudske odluke donesene u bračnom sporu i u sporu radi utvrđivanja i osporavanja očinstva ili materinstva, kao i ako priznanje ili izvršenje strane sudske odluke traži.
IOWA DIVORCE LAWS
The statutes pertaining to dissolution of marriage are found in Chapter 598 of the Iowa Code
Residency and Filing Requirements:
In order to file for a dissolution of marriage in Iowa, residency requirements must be met for the court to accept the case. If the court discovers it does not have jurisdictional rights to hear the case it will not be accepted or it will eventually be dismissed. The requirements are as follows:
- There is a one year residency requirement for all spouses filing in the state, unless the plaintiff in the case is not a resident, then he or she does not have a residency requirement in order to file for a dissolution of marriage.
- The parties shall file for a dissolution of marriage in the county where either party resides. No decree dissolving a marriage shall be granted in any proceeding before ninety days shall have elapsed from the day the original notice is served. (Iowa Code - Sections 598.2, 598.6 and 598.19)
Grounds for Filing:
The Petition for Dissolution of Marriage must declare the appropriate Iowa grounds upon which the dissolution of marriage is being sought. The appropriate lawful ground will be that which the parties agree upon and can substantiate, or that which the filing spouse desires to prove to the court. The dissolution of marriage grounds are as follows:
- The court will grant a dissolution of marriage based upon the following grounds:
No-Fault:
Allege that there has been a breakdown of the marriage relationship to the extent that the legitimate objects of matrimony have been destroyed and there remains no reasonable likelihood that the marriage can be preserved. (Iowa Code - Sections 598.5 and 598.17)
Filing Spouse Title:
Petitioner. The Petitioner is the spouse who initiates the filing procedure with the family law or domestic relations court.
Non-Filing Spouse Title:
Respondent. The Respondent is the spouse who does not file the initial dissolution of marriage papers, but rather receives them by service.
Court Name:
In the District Court for the County of __________, Iowa. This is the Iowa court where the dissolution of marriage will be filed. The court will assign a case number and have jurisdictional rights to facilitate and grant the orders concerning, but not limited to: property and debt division, support, custody, and visitation. The name of the court is clearly represented at the top of all documents that are filed.
Primary Documents:
Petition for Dissolution of Marriage and Decree of Dissolution of Marriage. These are the essential documents needed to start and finalize a dissolution of marriage according to Iowa law. There are anywhere from ten to twenty other documents that may be required throughout the filing process. A few other documents that are typically filed during the process are: Verification (for Petition), Marital Settlement Agreement, Financial Affidavit, and Notice of Final Hearing.
Court Clerk’s Title:
District Clerk’s Office. The clerk or the clerk’s assistants will be the people managing your paperwork with the court. The clerk’s office will keep the parties and the lawyers informed throughout the process in regards to additional paperwork that is needed, further requirements, and hearing dates and times.
Property Distribution:
Since Iowa is an "equitable distribution" state, the marital property shall be divided in an equitable fashion. Equitable does not mean equal, but rather what is fair. The court will encourage the parties to reach a settlement on property and debt issues otherwise the court will declare the property award.
The court shall divide all property, except inherited property or gifts received by one party, equitably between the parties after considering all of the following: a. The length of the marriage. b. The property brought to the marriage by each party. c. The contribution of each party to the marriage, giving appropriate economic value to each party’s contribution in homemaking and child care services. d. The age and physical and emotional health of the parties. e. The contribution by one party to the education, training or increased earning power of the other. f. The earning capacity of each party g. The desirability of awarding the family home or the right to live in the family home for a reasonable period to the party having custody of the children, or if the parties have joint legal custody, to the party having physical care of the children. h. The amount and duration of an order granting support payments to either party and whether the property division should be in lieu of such payments. i. Other economic circumstances of each party, including pension benefits, vested or unvested, and future interests. j. The tax consequences to each party. k. Any written agreement made by the parties concerning property distribution. l. The provisions of an antenuptial agreement. m. Other factors the court may determine to be relevant in an individual case. (Iowa Code - Sections 598.21
Restoration or Name Change:
When petitioning the court for a dissolution of marriage, the husband or the wife may request to have his or her name restored to a former or maiden name. (Iowa Code - Sections 598.37)
Spousal Support:
Not all cases involve support from one spouse to the other. The obligation of one spouse to support the other financially for a temporary or permanent basis is decided on a case-by-case basis as agreed to by the parties or at the court’s discretion.
The court may grant an order requiring support payments to either party for a limited or indefinite length of time after considering all of the following: a. The length of the marriage. b. The age and physical and emotional health of the parties. c. The distribution of property made pursuant to subsection 1. d. The educational level of each party at the time of marriage and at the time the action is commenced. e. The earning capacity of the party seeking maintenance, including educational background, training, employment skills, work experience, length of absence from the job market, responsibilities for children under either an award of custody or physical care, and the time and expense necessary to acquire sufficient education or training to enable the party to find appropriate employment. f. The feasibility of the party seeking maintenance becoming self-supporting at a standard of living reasonably comparable to that enjoyed during the marriage, and the length of time necessary to achieve this goal. g. The tax consequences to each party. h. Any mutual agreement made by the parties concerning financial or service contributions by one party with the expectation of future reciprocation or compensation by the other party. i. The provisions of an antenuptial agreement. j. Other factors the court may determine to be relevant in an individual case. (Iowa Code - Sections 598.21, 598.22 and 598.32)
What is the “black letter” law regarding the enforcement of a foreign judgment of divorce?
A judgment of divorce issued in a foreign country generally is recognized in a state in the United States on the basis of comity (Hilton v. Guyot, 159 U.S. 113, 163-64 (1895)), provided both parties to the divorce received adequate notice, i.e., service of process, and, generally, provided one of the parties was a domiciliary in the foreign nation at the time of the divorce.
Under the principle of comity, a judgment of divorce obtained in another country under the circumstances described above receives “full faith and credit” in all other states and countries that recognize divorce. Although full faith and credit may be given to an ex parte divorce judgment, courts in New Jersey usually consider the jurisdictional basis upon which the foreign judgment is founded. The court may withhold full faith and credit if it is not satisfied regarding the issue of domicile in the foreign country.
The doctrine of comity is also applied in USA to the recognition of foreign judgments of divorce. For a foreign judgment of divorce to be recognized as a matter of comity, it must not offend the public policy of USA state. It is akin to the doctrine of full faith and credit mandated by the United States Constitution to sister state divorce judgments. The doctrine of comity is discretionary rather than mandatory. If a foreign judgment of divorce meets all of the jurisdictional requirements and is otherwise sufficient on its face, then it will be presumed to be valid. The procedure for enforcing the recognition of a foreign judgment of divorce is to file a complaint in the IOWA Family Court. A copy of the foreign judgment of divorce should also be attached to the complaint as an exhibit.
What are some of the factors that a USA state court will consider when it determines whether to recognize a foreign judgment of divorce?
A USA state court will only recognize a foreign judgment of divorce if it is in accordance with the principles of comity among nations. USA state is under no constitutional obligation to recognize a foreign judgment of divorce. A USA state court will closely scrutinize the facts of a case to determine whether the foreign judgment of divorce violates a person’s basic due process rights. In determining whether the foreign divorce judgment is valid, a USA state court will consider several factors. Each case is decided on an individual basis. It is important to emphasize that the issue of recognizing foreign judgments of divorce is not decided on a “cookie cutter” basis. The merits of each case are different. The circumstances of the litigants vary significantly in every application. Therefore, each application is extremely fact-sensitive.
The most important factor that a court will consider is the domicile of the parties. Generally, if neither spouse was domiciled in the foreign country when the court of the foreign country granted the judgment of divorce, then the divorce is not entitled to recognition in USA state. By contrast, if either party is a domiciliary of the foreign country, then a USA state court will normally recognize a foreign divorce judgment.
Notice is another important factor for a family court to consider when determining whether to recognize a foreign divorce judgment. The due process clause of the 14th Amendment requires that the defendant spouse must be given reasonable notice of any civil action filed against him or her. Thus, if a defendant spouse does not receive adequate notice of the application for the foreign divorce and the hearing, then the court will not recognize the foreign judgment of divorce under the doctrine of comity.
In contrast, if the defendant spouse receives timely notice of the application for divorce and for the hearings, then the court is much more likely to recognize the foreign judgment of divorce. The key issue is whether both spouses participated in the divorce proceedings in the foreign country.
Generally, the first step toward proving your foreign divorce should be to acquire a divorce decree from the country in which the divorce took place. Most states will acknowledge a foreign divorce decree, offering "full faith and credit." However, one of the parties must prove domicile in the foreign divorce country, showing they have taken up residence there. Some states will not recognize a divorce if this is not proven. Once you have the divorce decree from the foreign country where you got the divorce, have it authenticated so you can legitimately use it in the United States. The fee is $8.00 per document and can be done through the U.S. Department of State Authentication Office. Finally, you will need to have the document certifiably translated into English, if necessary, before you send it in.
County Jurisdiction
Iowa has counties that govern the court where your divorce will take place. This is called venue. The divorce must be filed where either the petitioner or respondent resides or where either is regularly employed or has a place of business.
Documents to File
In Iowa, the individual initiating a divorce (Petitioner) begins divorce proceedings by filing the following documents with the district court clerk's office. (A list of all Iowa clerk's offices is available at www.judicial.state.ia.us/wfdata/files/petitionerspacket.pdf pages 18-19.)
Petition for Dissolution of Marriage with no Minor Children (FL-101)
Coversheet for a Petition for Dissolution of Marriage with no Minor Children (FormFL-102)
Confidential Information Form (Form FL-103) (Do not give a copy to your spouse)
Original Notice (Form FL-104)
It is IMPORTANT to note that Iowa requires Petitioners to use court-approved forms if ALL of the following statements are true:
- You are getting a divorce.
- You do not have minor children.
- You do not have children age 18 or older who still need your support.
- You have not hired an attorney to help you with the divorce.
The clerk will have information about the exact filing fees. If you believe you are unable to afford the filing fee, you can ask the court to postpone the fee by filing a Form FL-109 Application and Affidavit to Defer Payment of Costs.
The state legislature sets the following fees, which sometimes change:
Filing fee $100
Final Divorce Decree Fee $50
Court Reporting Fee per hearing $15
Certification of change of real estate fee $20
Fees for Process Servers varies by county
Recording Fee varies by county
Notice Requirements
Within 90 days of filing the Petition for dissolution of Marriage with the clerk of the court, the Petitioner (the person initiating the divorce) must serve (deliver) to the Respondent (the other spouse) the Original Notice Form that was signed by the clerk of the court along with a copy of the Petition. Failure to deliver the documents within the 90-day period will result in the dismissal of the case. Once the Petitioner serves the papers on the Respondent, the Petitioner files the Proof of Service (signed by the Respondent) with the clerk's office.
Two Acceptable Methods to Serve your Spouse:
If you know where your spouse lives, you can serve your spouse yourself.
a. Hand the documents to your spouse yourself or send them to your spouse by regular mail; and
b. Ask your spouse to sign an Acceptance of Service Form (FL-105), then make a copy, and send the original, signed form to the clerk of the court.
Arrange for the county sheriff or a civil process server to serve the papers on your spouse. (Petitioners who ask to have deferred costs are required to use this option.)
Supply a filled-in Form FL-104 Original Notice
Supply a filled-in Form FL-106 Directions for Service (where Petitioner knows where the spouse lives)
The sheriff or process server will file the Proof of Service with the clerk
Service for Petitioners who do NOT know where the spouse lives:
Petitioners who do not know where the spouse lives can ask the court's permission to provide notice of the filing for dissolution of marriage by publication in a newspaper. Courts will grant permission if the Petitioner has made a good faith effort to try other means first to locate the spouse, such as contacting the spouse's family members, employer, co-workers, phone directories, Internet directories, or contacting an attorney for assistance.
A Petitioner who has satisfied these requirements can formally request permission to provide notice by publication in a newspaper by filing FL-108 Motion and Affidavit to Serve by Publication. Once the judge gives permission to publish your Notice by publication, you must place the Notice for publication once each week, for three weeks in a row, in a newspaper that is generally distributed throughout the county where the divorce is filed. In addition, you are required to mail a copy of FL-108 Motion and Affidavit to Serve by Publication and FL-101 Petition for Dissolution No Minor Children to the last known address of your spouse. Once the third notice has been published, file the proof of publication supplied by the newspaper with the clerk of the court.
Financial Affidavits
During the 90-day waiting period, each spouse must complete Financial Affidavits (FL-124), which include detailed information on sources and amounts of income, taxes, debts, value of assets, and budgets. If you and your spouse agree on how to divide your property, assets, and debts, you can work together to fill out a Settlement Agreement Form (FL-128). Both parties can agree to waive the requirement to file financial affidavits with court approval. Otherwise, you will not get a final decree until you file financial affidavits with the court. (IA 598.13)
Open Hearings
Hearings are generally held in open court although judges do have discretion to close a hearing. The court may enter a decree of dissolution without a hearing if ALL of the following circumstances have been met:
- Both spouses have certified in writing there has been a breakdown of the marriage relationship to the extent that “the legitimate objects of matrimony have been destroyed” and there is no reasonable
likelihood the marriage can be preserved;
- Both spouses have filed all documents required by the court and by statute;
- Both spouses have entered into a written agreement settling all of the issues involved in the dissolution of marriage;
- The respondent has not entered a general or special appearance or filed a motion or pleading in the case;
- The waiting period (See Waiting Period rules, below) has been satisfied. (IA Statutes 598.8)
NAPOMENA: U ovoj rubrici “Pitanja i Odgovori” obrađeni su virtuelni primeri zahteva kandidata saglasno zakonskim propisima domaćeg i međunarodnog prava, koji su bili na snazi u trenutku prezentacije virtuelnih primera. Cilj ove prezentacije je da se ukaže na ozbiljnost svakog od postupaka koji se tiču ostvarivanja i zaštite ličnih, porodičnih, naslednih i obligacionih prava fizičkih i pravnih lica u zemlji svog porekla i u zemlji svog prebivališta odnosno boravišta.
Ukoliko ste pokrenuli neki postupak pred domaćim ili stranim organima, isti će se voditi po propisima koji su bili na snazi u trenutku pokretanja postupka, uz određene izuzetke. S toga je vrlo važno da budete upoznati sa svim izmenama propisa koji se direktno primenjuju na Vaš slučaj. U tom smislu preporučujemo da kontaktirate advokate, odnosno nadležne institucije i informišete se o najnovijim propisima.